Betrokkenheid van de klas is mijns inziens één van de meest belangrijke aspecten om rekening mee te houden bij het ontwerpen van je online les. Niet alleen is in verschillende onderzoeken de link tussen betrokkenheid en waardevolle leeropbrengsten (denk aan een verhoogde denkvaardigheid en de daarbij behorende hogere cijfers) aangetoond (Dixon, 2010; Hamane, 2014); ook is het voor de leerlingen en leraar leuker om met een betrokken klas aan de slag te gaan. Dit klinkt natuurlijk allemaal heel mooi, maar hoe zorg je er nou voor dat je klas ook online betrokken blijft?
Wat steeds weer in onderzoeken terugkomt is dat het faciliteren van sociaal contact tussen studenten en de leraar, maar ook van studenten onderling, één van de belangrijkste factoren is in het bevorderen van de betrokkenheid bij de cursus (Dixon, 2010; Martin & Bollinger, 2018). Zo stellen Martin & Bollinger (2018) dat een ijsbreker, een introductiediscussie en het samenwerken met behulp van online communicatietools hier het meest aan bijdragen. Dixon (2010) vindt op haar beurt dat het gebruik van meerdere communicatiekanalen correleert met een hogere participatiegraad. Ook geven Martin en Bollinger (2018) aan dat de aanwezigheid van de leraar meer invloed heeft op het engagement van leerlingen dan leerling-leerling- of leerling-content-interactie: “They want to know that someone on the other end is paying attention.” (p. 218). Hieruit kunnen we dus concluderen dat er een aantal dingen nodig is om leerlingen zich betrokken te laten voelen bij de les: de mogelijkheid tot interactie met elkaar, de mogelijkheid tot communicatie in verschillende kanalen en jou als actief aanwezige leraar.
Wat betekent dit voor jouw les of cursus? Om het concreet te maken heb ik vier tips om de betrokkenheid tijdens jouw volgende online les te vergroten:
1. Zorg dat je in de online workshop/les aandacht hebt voor groepsvorming.
Zorg dus dat je eerder aanwezig bent dan de leerlingen, zodat het online leslokaal voor de aanvang van de les al toegankelijk is. Begin de les vervolgens met een ijsbreker of introducerende discussie. Hiermee geef je de leerlingen de kans elkaar te leren kennen en verklein je de psychologische afstand.
2. Zorg voor de mogelijkheid tot sociaal contact tussen de leerlingen (maar ook met jou!)
Bied bijvoorbeeld regelmatig oefeningen aan die vragen om met elkaar in gesprek te gaan. Draag er zorg voor dat hier ook ruimte voor is binnen je les.
3. Zorg voor meerdere communicatiekanalen.
Zorg er bijvoorbeeld voor dat de leerlingen niet alleen via de video-call kunnen communiceren, maar ook via de chat en binnen een interactief document.
4. Geef samenwerkingsopdrachten.
Samenwerkingsopdrachten zorgen niet alleen voor groepsvorming en sociaal contact. Het is natuurlijk ook veel leuker dan alles in je eentje doen!
Wat doe jij om de online betrokkenheid van leerlingen te vergroten? Deel het hieronder in de comments en inspireer je vakgenoten!
Bronnen
Dixson, M. D. (2010). Creating effective student engagement in online courses: What do students find engaging?. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 1-13.
Martin, F., & Bolliger, D. U. (2018). Engagement matters: Student perceptions on the importance of engagement strategies in the online learning environment. Online Learning, 22(1), 205-222.